مرد سوم

مرد سوم تقریبا بین دو نمای خاکسپاری اتفاق می‌افتد. اینکه می‌گویم تقریبا به خاطر این است که قبل از نمای اول ِ خاکسپاری، ورود هالی مارتینز (جوزف کاتن) را داریم به وین و آشنایی‌اش با شرایط شهر در سالهای پس از جنگ جهانی دوم که چگونه شهر چهار قسمت شده و یک قسمت را آمریکایی‌ها اداره می‌کنند، یکی را انگلیسی‌ها، یکی را فرانسوی‌ها و یکی را روس‌ها و چه بازار سیاهی درست شده و خلاصه اوضاع نابسامانی است؛ بعد از نمای خاکسپاری دوم، نمای نسبتا بلندی داریم که کالووی (تره‌ور هاوارد)، در مسیر برگشت از قبرستان هالی را سوار ماشینش می‌کند؛ کالووی و هالی سوار بر ماشین از کنار آنا (آلیدا والی) رد می‌شوند که قدم‌زنان جاده را طی می‌کند؛ هالی از کالووی می‌خواهد ترمز کند، پیاده می‌شود؛ کالووی می‌رود؛ هالی زیر درختی منتظر آنا می‌ایستد؛ آنا از دور مسیرش را ادامه می دهد از کنار هالی رد می‌شود و از قاب خارج می‌شود بدون اینکه حتا هالی را نگاه کند؛ هالی سیگاری روشن می‌کند.

هر دو خاکسپاری هم مربوط به یک نفر است: هری لایم (اورسن ولز)

در بین این دو خاکسپاری داستانی پرکشش را دنبال می‌کنیم که باید ببیند همین را بگویم که هری در این بازار سیاه وین دارد کارهایی می‌کند که پلیس دنبال اوست؛ هری در مقیاس وسیع پنی‌سیلین تقلبی می‌فروشد و این ماحرا به مذاق هالی که بیست سال است دوست صمیمی هری است بدجور تلخ آمده؛ یکی از نماهای عالی فیلم به نظرم جایی است که هری و هالی داخل چرخ‌و‌فلک شهربازی با هم حرف می‌زنند و هالی بچه‌ها را از‌آن بالا به هری نشان می‌دهد و سعی می‌کند بفهماند به او که کارش چقدر کثیف است و هری در جواب می‌گوید: در ایتالیا زمان حکومت بورجیاها سی سال ترور و خشونت و قتل و وحشت بود که از دل آن میکل‌آنژ و داوینچی و رنسانس متولد شد. در سوییس که عشق برادرانه شان شهره بود حاصل 500 سال دموکراسی‌شون چی بود؟ ساعت زنگدار.

(بعدها گرام گرین گفته بود که این دیالوگ از خود اورسن ولز بوده و از گراهام گرین نبوده)

 

برنده جایزه بزرگ جشنواره کن 1949

The Third man

محصول 1949 انگلستان

104 دقیقه سیاه‌سفید

کارگردان : کرول رید

نویسنده: گراهام گرین