از چراغی بسیار چراغ ها توان افروخت

این اولین باری است که وقتی یک کتاب را تمام می‌کنم دوست دارم بنشینم بلافاصله از اول آن را بخوانم. کتاب بالینی که می‌گویند یعنی همین شاید.

قابوس‌نامه یک کتاب منحصر به فرد است از چند لحاظ؛ یکی اینکه صداقت و واقع‌بینی‌ای که در آن هست در آثار مشابهش نیست – من ندیده ام البته - ؛ مثلا وقتی می‌خواهد درباره شراب خوردن پسرش را نصیحت کند می‌گوید – نقل به مضمون – پسرم شراب نخور که تباه کننده عقل است و فلان است و بهمان اما می‌دانم که این حرف‌ها بر تو اثر نمی‌کند و شراب خواهی حورد؛ حالا که می‌خوری اینگونه بخور که مثلا چند ساعت از غذا خوردنت گذشته باشد و با هر کسی نخور و ... . یا مثلا می گوید وقتی روی منبر رفتی و کسی از تو سوالی پرسید و ندانستی بگو جواب این سوال را بیا در خانه به تو بگویم شاید بی‌خیال شود و اگر سماجت کرد و آمد خانه و دوباره پرسید و ندانستی بگو این سوال زندیقان و ملاحده است و دوباره بپرسی یعنی که کافری و حکم کافر هم که معلوم است.

یعنی همزمان که سعدی وار نصیحت میکند تکنیک هم یاد می‌دهد نکات کنکوری هم می‌گوید

اصلا همان اول کتاب می‌گوید – نقل به مضمون – که پسرم، گیلانشاه! ، من که  می‌دانم تو به این حرف‌ها عمل نخواهی کرد همانطور که من شنیده بودم و عمل نکردم اما این دلیل نمی‌شود که نگویم .

از یک وجه دیگر که منحصر به فرد است این است که نویسنده کتاب خود صاحب منصب بوده و به احتمال بسیار زیاد حاکم و امیر طبرستان بوده است در زمان آل زیار؛  من سراغ ندارم امیر و پادشاهی با این اندازه دانش و تبحر در نویسندگی مخصوصا

وجه دیگر منحصر به فرد بودن آن دامنه دانش و تجربه‌اندوزی این بشر است؛ از چوگان زدن و نخجیر کردن تا طعام و شراب و طب و نجوم و فقه و تصوف و جوانمردی و تاریخ و ادبیات همه را در حد کمال تجربه اندوخته  و دانش آموخته

به هر حال می تواند به راحتی یکی از ده کتابی باشد که پیش از مرگ باید خواند  

گزیده قابوس نامه / نوشته امیر عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر بن قابوس بن وشمگیر بن زیار / به کوشش دکتر غلامحسین یوسفی / شرکت سهامی کتابهای جیبی با همکاری موسسه انتشارات امیرکبیر / چاپ ششم تهران 1373